Geriatrik Rehabilitasyon… Yaşlanma ile beraber insan vücudunda çeşitli yıpranmalar ve hastalıklar meydana gelmektedir.
Bu durum yaşandığı takdirde yaşlı hastaların sürekli olarak takip edilmesi ve yaşadıkları komplikasyonlar üzerinden rahat ettirilmeleri gerekir, bu da yaşlı hastaların değerlendirilmesi ve takibi yani geriatrik rehabilitasyon kapsamında gerçekleştirilir.
Yaşlanma ile özellikle 65 yaş üstü bireylerde vücutta meydana gelen fizyolojik değişiklikler hayatı zorlaştırıcı nitelikte olabilir. Hastalıklarla da birleştiğinde yaşam kalitesini düşüren unsurların oluşması kaçınılmazdır. Bu sebeple yaşlı bireylerin yaşamlarını daha sağlıklı sürdürebilmeleri adına planlı bir şekilde geriatrik rehabilitasyon uygulamalarına başvurulmalıdır.
Yaşlı bireylerin geçirdiği yıpranma ve sahip oldukları hastalıklar neticesinde kaybettikleri fonksiyonların iyileştirilmesi veya yerini dolduracak unsurların oluşturularak hayat kalitesinin arttırılmaya çalışılması olarak açıklanmaktadır. Aynı zamanda olası fonksiyon kayıplarının da önüne geçmek ve hastayı rahatlatıcı senaryolar oluşturmak gereklidir. Bunun için de iyi düzenlenmiş, planlı geriatrik rehabilitasyon koşulları oluşturulmalıdır. Bu kapsamda en ekonomik ve en etkin yöntemler tespit edilerek vakit kaybetmeden uygulamaya koyulmalıdır.
Yaşlı hastaların değerlendirilmesi ve takibi yani geriatrik rehabilitasyon her hastaya özel olarak uygulanmalıdır. Hastanın yaşı, fizyolojik ve psikolojik durumu, yaşadığı hastalıklar birer birer değerlendirilmeli ve kümülatif olarak tıp süzgecinden geçirilmelidir. Bu kapsamda analiz süreçlerinin ardından hastanın ihtiyacı olan tüm faaliyetlerin geriatrik rehabilitasyon kapsamında gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Geriatrik Rehabilitasyon Nasıl Yapılır?
Yaşlı hastaların değerlendirilmesi ve takibi, geriatrik rehabilitasyon, başta hastaneler olmak üzere, yataklı rehabilitasyon merkezlerinde, bakımevlerinde, huzurevlerinde, evde yapılan rehabilitasyon programlarıyla evlerde ve ayakta rehabilitasyon programı ile birlikte ev-klinik arasında gerçekleştirilebilir.
Hastaların geriatrik rehabilitasyona alınmalarının belirlenmesinde net çerçeveler yoktur. Ancak yıpranmış yaşlı bireyler, çeşitli hastalıklara sahip yaşlı bireyler ve fonksiyon kaybına uğramış hastalar bu program dahilinde rehabilitasyon uygulamalarına dahil edilebilir.
Yaşlı hastaların değerlendirilmesi ve takibi, geriatrik rehabilitasyon ciddi bir ekip çalışması gerektirmektedir. Bu kapsamda hekimler, fizyoterapistler, uğraşı terapistleri, konuşma terapistleri, hemşireler, sosyal çalışmacılar, beslenme uzmanları, rekreasyonel terapistler, mesleki danışmanlar ve psikologlar yoğun bir şekilde çalışmalıdır ve her biri birbirini etkileyeceği için ortak akıl oluşturulmalıdır.
Yaşlı hastaların değerlendirilmesi ve takibi, geriatrik rehabilitasyon sürecinde hastaların çok sayıda değeri takip altında tutulur. Düzenli taramalar ile vücut sistemlerinin ve buna bağlı organların fonksiyon durumları gözlenir ve olası komplikasyonların önceden tespit edilmesi sağlanarak hamle avantajı kazanmaya çalışılır.
Geriatrik Rehabilitasyon
Yaşlı Hastaların Değerlendirilmesi ve Takibi (Geriatrik Rehabilitasyon) Amaçları Nelerdir?
Hastanın fonksiyonel durumunu analiz etmek, fizyolojik olarak hangi durumda olduğunu anlamak, hastanın kendisi ve ailesinin isteklerini göz önünde bulundurmak ve bu süreçte hastanın psikolojik durumundan bağımsız hareket etmemek gerekmektedir. Bunlar üzerinden hastanın hedefleri ve motivasyonu doğrultusunda planlı, programlı bir süreç başlatılmalıdır.
Yaşlı hastalarda birbiriyle ilişkisi çok sayıda problem olabilir, dolayısıyla bunların bilincinde olmadan hareket edilmemelidir. Bu kapsamda teşhis uygulamalarından ilerleyecek direkt olarak tedavi ve buna bağlı olarak fonksiyonların yeniden kazandırılması amaçlanmaktadır.
Yaşlı hastaların fizyolojik kayıpları ve yıpranan vücutları nedeniyle iyileşme yavaş olabilir hatta hiç olmayabilir. Ancak böyle bile olsa daima iyileşmek ve hayat standartlarını artırmak adına hamleler planlanmalıdır. Bu süreçte hastayı daha da zorlayacak yoğun ilaç kullanımına gidilmeden bu plan yapılmalıdır.
Geriatrik rehabilitasyonda bir diğer amaç da hastanın yatağa bağımlı hale gelmemesi ve hayatını dilediği ölçüde yaşamasını sağlamaktır. Bu sebeple aktivitesiz bir yaşam modeli düşünülmez ve hareket amaçlanır. Bu kapsamda hazırlanan kişiye özel programlar hastayı zorlamayacak nitelikte olmalıdır ve hastalar sosyal yaşam için motive edilmelidir. Sağlıklarını korumalarının yanı sıra, mutlu bireyler olmaları için ekip olarak program dahilinde çalışılmalıdır.
Köşe Yazısı: DR. İlker EMİRCAN
News
