Uykuyla Aranız Nasıl? Köşe Yazısı – 30 Kasım 2023
Kışın gelmesiyle beraber dışarda geçirilen karanlık saatlerin artması, havaların soğuması vs faktörler gece uykusunun yetmemesi gibi problemlere yol açabilir. Uyku düzeninde çevresel faktörler etkili olduğu gibi hormonal süreçler ve mikro besin eksiklikleri gibi faktörler de rol oynuyor. Özellikle magnezyum eksikliği burada dikkat edilmesi gereken minerallerden…
Uyku, Beden ve beyin, uyku için hazır olduğu zaman, yani vücut saati uykuya geçmek istediğinde başlar. Bununla birlikte uykunun başlaması için uykuya uygun ortam, zaman ve fırsat olması gerekir. İşte bu koşulların oluşmaması uykunun başlamasını engeller. Ama fiziksel veya zihinsel olarak uyku için hazır olmama uykunun başlamasını ve sürmesini engelleyen en önemli faktördür. Dolayısıyla günlük yaşamdaki stres, gece uykuya dalmayı ve uykuda kalmayı ciddi şekilde zorlaştırır ve uykusuzluk kaçınılmaz olur. Gece uykusuzluk bedeni yorgun düşürür. Sağlıklı uykunun süresi kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Sabah uyandığımızda kendimizi dinç, dinlenmiş, uykumuzu almış hissettiğimiz uyku süresi bizim için ideal uyku süresidir. Bu, bazı kişilerde 6 saatken bazı kişilerde ise 8.5 saattir. Ama bu sürenin 10 saatin üstünde olması veya uyanıldığında kendini uykusunu alamamış hissetme durumunda bir uyku hastalığı olma olasılığı yüksektir ve tıbbi yardım almak gerekir.
Uyku kalitesini arttırmak için şunları dikkate alalım : Sabah aynı saatte kalkın. Gündüz yatmayın, uyumayın. Geceniz nasıl geçerse geçsin sabah yine aynı saatte yataktan kalkın. Saat 16.00’ten sonra çay, kahve ve kafein içeren diğer gıda ve içecekleri tüketmeyin. Akşam 19.00’dan sonra spor veya egzersiz yapmayın. Aksam saatlerinde tütün ve sigara kullanmayın. Akşam kanepede, oturma odasında, koltukta uyumayın, uyuklamayın. Yatma saatinizden bir saat önce yatak kıyafetlerinizi giymiş olun. Uykunuz geldiğinde yatak odasına gidin ve yatın. Uyuyamazsanız yatakta uyumak için debelenmeyin. Yataktan kalkın, yarım saat kadar başka bir şeyle uğraşıp tekrar yatağa dönün. Sağlıklı beslenip, günlük yeterince su için. Stres seviyesi ve kortizol hormonu salınımının artması, uyku düzenini etkileyen en önemli sebeplerden birisidir. Üzüntülü ve stresli zamanlarda beynimiz saldırı altında olduğunu düşünebilir ve metabolik hız, sindirim ve bağışıklık sistemi ve uyku döngüsü bu durumdan etkilenir.
Uyku ile Aranız Nasıl?
Stresli dönemlerde uyku-stres döngüsü için akşam yemeğinden sonra tüketeceğiniz bitki çaylarından da faydalanabilirsiniz. Melisa, papatya ve passiflora bitkilerinden stres ve uyku döngüsünde faydalanmanız mümkün bitkilerdendir. Passiflora incarnatanın, insomnia olan hastalarda toplam uyku süresini önemli ölçüde artırdığı belirtiliyor. Uyku hareketliliği ve uyku başlangıcından sonra uyanmada da iyileşme sağladığı belirtiliyor.
Melisa ve papatyanın da sakinliği destekleyerek uykuya geçişinize yardımcı olacağını söyleyebilirim. Bağırsaklar uyku üzerinde söz sahibi, bağırsakların destelenmesi mikrobiyomu çeşitliliği, toplam uyku süresi ve verimli uyku ile pozitif ilişkilidir. Fermente gıdaları, prebiyotik ve probiyotikleri beslenme planınıza dâhil ederek bunu sağlayabiliriz. Uyku rutinini ayarlanmasında bazı takviyelerden ve ilaçlardan da faydanılırız. Melatonına bunlardan birisidir.
Uyku hormonu olarak da tanımlanan melatonin, vücutta en yüksek seviyede bulunduğunda iyi bir uykuyu destekleyerek kalitesinin artmasını sağlar. Bunun yanında epifiz bezi gözdeki retinalardan günlük gündüz gece döngüsu ̈hakkında bilgi alıp buna göre melatonin salgılar. Bilinçsiz kullanımı uyku düzenini bozulmasını daha çok etkiler. Bu yüzden kullanacağınız takviye ve ürünler için muhakkak bir sağlık danışmanından yardım alınız. Sağlıcakla kalın..
Köşe Yazısı: ECZ. Gülsüm Yağcı GİTMİŞ
News