Endoskopi Nedir? – Köşe Yazısı – 14 Aralık 2023
Endoskopi uzun zamandır sıkça başvurulan ve sindirim sistemi rahatsızlıklarının incelenmesinde kullanılan başlıca yöntemlerden biri olan biridir ve gerektiğinde tedavi uygulamaları için de başvurulan yöntemlerden biridir. Günümüzde profesyonelleşen mekanizmalar yardımıyla zorlukla yapılabilecek çok sayıda tetkik veya tedavi uygulaması endoskopi yardımıyla daha kolay bir şekilde gerçekleştirilir. Böylece hastanın da daha az sancılı süreçler yaşaması sağlanmaktadır. Profesyonel ellerde endoskopi uygulamaları hem daha başarılı hem de ilgili kimseler için sıkıntısız sonuçlanacaktır, dolayısıyla alanında uzman doktorlara başvurulması önerilmektedir.
Endoskop Nedir?
Endoskop kalem inceliğinde, uzun bir cihazdır. Kıvrılabilen bir yapıdadır ve ucunda aydınlatma sistemi ve görüntüleme için kamera bulunmaktadır. Bu sistemle iç organların görüntülenmesi ve gerektiğinde ek parçalarla biyopsi gibi basit cerrahi uygulamaların veya tedavi işlemlerinin gerçekleştirilmesi mümkündür.
Endoskopun çok sayıda çeşidi bulunmaktadır. Endoskopinin ardından çok kullanılan iki uygulama çeşidi gastroskopi ve kolonoskopidir. Yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağı incelemelerinde gastroskopi; rektum ve kalın bağırsak incelemelerindeyse kolonoskopi uygulamalarına başvurulmaktadır.
Hangi Yakınmalar veya Hastalıklar İçin Endoskopiye Başvurulur?
Diğer görüntüleme sistemlerinin yetersiz kaldığı noktalarda öncelikle tanı amaçlı olarak endoskopi uygulamasına başvurulmaktadır. Bunun sebebi endoskopinin doğrudan iç organların yakinen görüntülenebilmesini sağlaması ve ihtiyaç halinde biyopsi imkânı da tanımasıdır.
Endoskopi uygulamasının doktor tarafından talep edilebilmesi için çok farklı sebepler olabilir. Hastanın yakınmaları üzerinden tanı amaçlı yapılabileceği gibi, çeşitli hastalıkların kontrolü veya basit cerrahi uygulamalar ve tedaviler için de endoskopiye başvurulabilir. Gastrit, ülser, reflü, kanser, polipler, siroz, enfeksiyonlar, pankreatit ve safra kesesi taşları gibi hastalıklar üzerinden hem tanı hem kontrol hem de tedavi uygulamaları için endoskopi istenebilir.
Midede ekşime, karın ağrıları, ağızdan kan gelmesi, göğüs ağrısı, dışkıda kan tespiti, geçmeyen ishal veya kabızlık, nedensiz kilo kaybı gibi yakınmalar da doktor tarafından endoskopi tetkiki istenmesine sebep olabilir. Endoskopi biyopsi veya yabancı cisimlerin çıkarılması gibi ufak operasyonlarda da sıkça kullanılır.
Endoskopi Öncesi Süreçte Sizi Neler Bekliyor?
Endoskopi sürecinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi adına midemizin boş olması gerekmektedir. Dolayısıyla endoskopi öncesinden 6 ila 8 saat kadar önce tüm yeme-içme aktivitelerinin durdurulması gerekmektedir. Bunun dışında kişi sahip olduğu tüm mevcut hastalıklar hakkında doktorunu bilgilendirmelidir. Bu bilgiler ışığında doktor işlemi gerçekleştirirken gerekli önlemleri alabilir. Aynı zamanda kişi varsa kullandığı ilaçları ve ilaç alerjilerini de doktorunuza aktarmalıdır. Bazı ilaçların kullanımı endoskopi uygulamalarında sağlıksız sonuçlar doğurabilir, doktor kullanılan bazı ilaçlara ara verilmesini isteyebilir. Ayrıca olası komplikasyonlarda müdahale amaçlı kişiye verilecek ilaçlar için bir alerji probleminin bulunmaması kritik düzeyde önemlidir.
Endoskopi Nedir?
Endoskopi İşlemi Ne İçerir?
Endoskopi esnasında vücudun sol yatış pozisyonunda olması gerekmektedir. İlk etapta sürecin daha sağlıklı ilerleyebilmesi adına içeriye gaz verilebilir. İşlemin daha rahat gerçekleştirilebilmesi adına birtakım sprey ya da lokal anestezi uygulamalarıyla kişinin boğazı uyuşturulmaktadır. Rahat durmayacak çocuk hastalarda veya işleme dair korkular besleyen yetişkinlerde gerektiğinde genel anestezi uygulamaları da yapılabilir. Daha sonra ağız yoluyla endoskop cihazı içeriye gönderilir, bu boğazda acıya sebep olmayacak ancak dolgunluk hissiyatı oluşturabilecek bir süreçtir. Bu esnada kişi rahatlıkla nefes almayı sürdürebilir. Süreç ışık kaynağı ve kamera yardımıyla görüntülenerek monitöre aktarılır ve kaydedilir. Bu şekilde yeniden analiz yapımı sağlanacaktır. Anormal dokularla karşılaşılırsa ek araçlar tüp ile endoskop ucuna gönderilir ve biyopsi işlemi gerçekleştirilir.
Endoskopi Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Endoskopi sürecinde verilen ilaçlar ve işlemin kendisi kişinin yorgun hissetmesine sebebiyet verebilir. Özel bir durum olmadığı takdirde istirahat amaçlı kısa süreliğine hastanede kalınması gerekebilir, bu sebeple kişinin yanında mutlaka bir refakatçi bulunmalıdır. Verilen gazdan dolayı şişlik hissiyatı normaldir ve boğazda birkaç gün sürecek ağrılar meydana gelebilir. Kusma, ateş, kanama, solunumda problemler ve karın ağrısı problemleri oluşmuş ve sürüyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Köşe Yazısı: DR. İlker EMİRCAN
News