Ağız İçi Sağlığı – Köşe Yazısı – 31 Ekim 2023

Ağız içi sağlığı, ağız içi, yanaklar, dil, diş etleri ve dişlerin temizliği ya da bakımı olarak tanımlanabilir. Ağız içi sağlığı sağlamak için bazı yöntemler vardır. Bu yöntemler, diş fırçalamak, diş ipi kullanmak, ağzı bakım suyuyla gargara yapmak olarak sayabiliriz. Temizlenmiş bir ağızda ağız kokusu ortadan kalkar, diş eti kanaması görülmez, diş çürükleri azalır ya da kontrol edilebilir hale gelir.   Ağız hijyeni, sadece sağlık açısından değil estetik bir gülüş açısından da önemlidir. Ağzımızın daha sağlıklı görünmesini, güzel bir gülüşü ve ağzın güzel kokması kendimizi daha sağlıklı hissetmemizi sağlar. Ağız İçi Sağlığı İçin Fırçalanmış Dişlerin Örnek Görüntüsü Ağız içi sağlının en çok yaşadığımız hasta vakası diş ağrısı ve diş çürümeleriyle ilgilidir.  Diş çürümesini ve plak oluşumunu önlemek için dişlerin günde iki kez fırçalanması büyük önem taşır. Dişlerinizi fırçalarken çok fazla baskı uyguladığınızda yada yanlış fırçalama yaptığınızda diş minesine zarar verebilirsiniz. Diş minesi, sert veya agresif fırçalama, tırnak yeme, sert nesneleri çiğneme veya aşındırıcı bir diş macunu kullanma gibi dış kuvvetler nedeniyle zayıfladığında, dişleriniz diş aşınması adı verilen bir işleme maruz kalır. Diş minesinin kaybolması, diş hassasiyetine neden olabilir ve diş çürümesi riskini artırabilir.   Diş minesinin sağlığının bozulması 3 şekilde olur. Bunlar diş minesinde aşınma, erozyon ve yıpranma olarak sınıflandırılır. Aşınma, erozyon ve yıpranma arasındaki farklarını şöyle açıklayalım. Diş aşınması, diş minesinin kaybolmasına sebep olan, dişler üzerindeki dış mekanik etkinin sonucudur. Diş erozyonu, gıdalardaki veya mideden gelen asitlerin diş minesi yüzeyini eritmesi ile oluşur. Çoğu zaman üst dişlerin dil tarafında meydana gelir. Son olarak yıpranma, diş gıcırdatmasında veya kapanışın yanlış hizalanmasında olduğu gibi, diş yüzeylerinin birbirine sürtünmesi ve diş yapısının aşınması sonucu ortaya çıkar.   Diş aşınmasının yaygın bir belirtisi diş hassasiyetidir. Diş minesi çözündüğünde ve dentin açığa çıktığında dişlerde hassasiyet oluşabilir.  Dentin, diş minesi yüzeyinin altında bulunan ve dişin ortasındaki pulpada hassasiyete yol açan küçük kanallar içerir, dolayısıyla dişlerinizi fırçaladığınızda veya sıcak, soğuk, ekşi ya da tatlı yiyecekler yediğinizde ağrı hissedebilirsiniz. Dentin tübülleri adı verilen bu kanallarda, dişe uyaran uygulandığında sıvı hareketi olur.  

Diş aşınması neden önemlidir ?

Bakalım; Diş aşınması, tedavi edilmediğinde diş çürümesine ve hatta diş kaybına yol açabilir. Dentin, diş minesi kadar sert veya koruyucu değildir, dolayısıyla açığa çıktığında ağız bakterileri ve plak, dişe zarar vermeye başlayabilir. Çürüme devam ederse dişin pulpası tehlikeye girebilir, bu da ciddi durumlarda dişin çekilmesiyle sonuçlanabilir. Ayrıcı diş aşınması tersine döndürülememektedir. Diş minesi aşındığında, tekrar büyümez. Bunları önlemenin tek yolu doğru fırçalama tekniği ile düzenli dişlerimizi fırçalamaktır. Düzenli dişçi kontrollerine giderek ağız sağlığının iyi olduğundan emin olmaktır.   Doğru fırçalama tekniği şöyle olmadır. Doğru diş fırçalama en az iki dakika yani tam 120 saniye sürse de çoğu yetişkin dişlerini bu kadar süre fırçalamaz. En az iki dakika fırçaladığınızdan emin olmanız için zaman tutabilirsiniz. Dişlerinizi doğru bir şekilde fırçalamak için kısa ve nazik hareketlerle fırçalayın, dişeti çizgisine özel önem gösterin ve dişlerin arka kısımlarına, bilhassa dolgu, kuron ve diğer restorasyonların çevresindeki alanlara ulaşmaya dikkat edin. Doğru fırçalama için aşağıdaki maddeleri sırayla uygulayabilirsiniz. 1.Önce üst dişlerinizin daha sonra da alt dişlerinizin dış yüzeylerini fırçalayın 2.Önce üst dişlerinizin daha sonra da alt dişlerinizin iç yüzeylerini 3.Bütün dişlerinizin çiğneme yüzeylerini yani üst yüzeylerini temizleyin 4.Daha ferah bir nefes için dilinizi de fırçalamayı unutmayın     Ağız İçi Sağlığı İçin Diş Fırçalama Teknikleri Ortodonti tedavisi gören hastalarda ise ağız bakımı biraz daha farklıdır. Aşağıdaki hususlar bu hastalar için önemlidir. 1. Ortodonti fırçası kullanmaları önemlidir. Braket aralarını temizlemek açısından üretilen fırçalar braket aralarını temizleyerek ağız bakımına katkı sağlar. Bu fırça türleri bakteri plağını kolay temizler. Diş macunu nohut büyüklüğünde olmalıdır. Alt ve üst çene ayrı olarak fırçalanmalıdır. Bu hastalar diş fırçalamasına daha fazla vakit ayırmalıdır. 2. Tek diş fırçası kullanılmalıdır. Tek diş fırçası dişleri tek tek temizlemeye özellikle diş eti ve diş birleşim yerlerini temizlemek amacıyla üretilmiştir. Macun kullanımı kişiye kalmıştır. 3. Diş arası fırçası; Bu fırça macun gerektirmez. Braketlerin sağını- solunu, altını- üstünü fırçalamanıza yardımcı olur. 4. Diş ipi kullanımı önemlidir. Özellikler braketlere zarar vermeden diş araları temizlenmelidir. Günde en az bir kez yapılmalıdır. Ortodonti tedavisinde kullanılmak üzere üretilmiş diş ipleri vardır. 5. Son olarak da ağız bakım suyuyla diş araları son kez temizlenmelidir.

Bebeklerde diş fırçalama nasıl olmalıdır?

İlk diş çıkar çıkmaz, bebeğinizin dişlerini plaktan uzak tutmak için bebeğiniz gerçek anlamda diş fırçalamaya hazır demektir. İşe şu sıralamayla başlangıç yapabilrisiniz ; 1.Florlu bebek diş macunu ile başlayın. Bu, genellikle kutuda “0-2 yaş” bebekler içindir diye belirtilir, dolayısıyla 1 yaş ve altındaki bebekler için sorun olmayacaktır. 2.Özellikle ekstra yumuşak kıllara sahip, bebeklerin ağızlarına özel olarak yapılmış bir diş fırçası alın. 3.Bebeğinizin dişlerini küçük bir pirinç büyüklüğünde diş macunu kullanarak günde iki kez hafifçe fırçalayın. (Diş macununu bebeğinizin tüküremeyeceğini unutmayın.) Ayrıca bebeğinizin ilk diş hekimi ziyaretini planlayın. İlk ziyaret sırasında bebeğinizin ağız sağlığı rutinini diş hekimlerinizle birlikte ele alın. Koruyucu tıp her zaman daha karlı ve daha sağlıklı bir yöntemdir. Diş sağlığının küçük yaşlarda güzel bir şekilde oluşturabilirseniz hayatı boyunca rahat edersiniz. Bebek diş fırçası kullanarak, küçük sevgilinizi ağzının içinde fırça hissine alıştırmaya başlarsınız. Fırçalama işlemini eğlenceli şarkı ve oyunlarla birleştirirseniz, çocuğunuz fırçalamanın kaçınılması gereken bir deneyim olmadığını, aksine hoş bir deneyim olduğunu öğrenecektir. Sağlıklı gülüşler ..   Köşe Yazısı: ECZ. GÜLSÜM YAĞCI GİTMİŞ